Założeniem ustawy z 15 maja 2015 r. – Prawo restrukturyzacyjne było wzmocnienie pozycji wierzycieli w trakcie toczącego się postępowania oraz zapewnienie im realnego wpływu na jego przebieg, w porównaniu z dotychczas obowiązującymi przepisami.
Według ustawodawcy wzmocnienie pozycji rady wierzycieli było potrzebne, ponieważ zarówno postępowania restrukturyzacyjne jak i upadłościowe prowadzone są w ich interesie wierzycieli i to im powinno zależeć na sprawnym przeprowadzeniu procedury.
Z analizy postępowań toczących się przed nowelizacją ustawy wynika, że wcześniej rada była powoływana sporadycznie i w zazwyczaj na wniosek sędziego. Jednym z zasadniczych powodów takie sytuacji, było negatywne nastawienie wierzycieli do tej instytucji oraz to, że często była ona postrzegana przez syndyków jak i sędziów – komisarzy jako organ, który bardziej ogranicza i utrudnia szybkie postępowanie niż je usprawnia.
Dzięki ustawie z dnia 15 maja 2015 r. – Prawo restrukturyzacyjne, pozycja rady wierzycieli została wzmocniona. Poszerzony został krąg wierzycieli, którzy mogą wnioskować o powołanie rady. Według obecnie obwiązujących przepisów rada może zostać powołana z urzędu przez sędziego komisarza jeśli uzna on to za stosowne lub na wniosek dłużnika, co najmniej trzech wierzycieli lub wierzyciela albo wierzycieli mających łącznie co najmniej piątą część sumy wierzytelności ( z wyłączeniem jednak pewnych kategorii wierzycieli wskazanych w przepisie).
Poczytaj o Centralnym Rejestrze Restrukturyzacji i Upadłości >>
Krąg osób w porównaniu do poprzedniego stanu prawnego został, więc poszerzony o co najmniej trzech wierzycieli bez względu na to jaka suma wierzytelności im przysługuje. Dość istotną zmianą w tym aspekcie jest to, że sędzia – komisarz jest związany wnioskiem i ma obowiązek powołania rady, niezwłocznie nie później jednak niż w terminie tygodnia.
W mojej opinii powołanie rady wierzycieli ma sens na początkowym etapie prowadzenie postępowania, ponieważ wówczas należy podjąć najbardziej istotne decyzje takie jak np. wyrażenia zgody na dalsze prowadzenie przedsiębiorstwa w całości czy np zatwierdzenie planu restrukturyzacyjnego w postępowaniu sanacyjnym. Późniejsze powołanie rady wierzycieli może wiązać się z tym, że na wszystkie istotne kwestie wyrazi już zgodę sędzia – komisarz pozbawiając tym samym radę realnej możliwości decydowania.
Istotnym elementem wzmacniającym pozycję rady wierzycieli jest umożliwienie radzie kształtowania jej składu osobowego. Przed nowelizacją to sędzia – komisarz wyznaczał członków rady wierzycieli, obecnie nie ma on już w tej kwestii dowolności i jest związany wnioskiem wierzycieli. Jedynie wyjątkowo, sędzia może odmówić powołania danego wierzyciela w skład rady, jeżeli uzna, że wskazany wierzyciel nie będzie należycie pełnił swoich obowiązków.
Poczytaj o restrukturyzacyjnym postępowaniu sanacyjnym >>
Rozszerzone uprawnienia wierzycieli odnośnie wyboru składu osobowego rady przejawiają się też w możliwości wnioskowania o zmianę członka rady wierzycieli. Ustawodawca wyposażył radę również w kompetencję zmiany syndyka. Możliwość ta wynika z przekonania, że postępowanie jest prowadzone w interesie wierzycieli i to oni powinni mieć realny wpływ na to kto pełni funkcję syndyka. Czynność taka wymaga podjęcia uchwały kwalifikowaną większością głosów, jeżeli rada składa się z trzech wierzycieli wówczas wymagane jest podjęcie uchwały jednomyślnie.
Nowością jest również przyznanie radzie wierzycieli możliwości zmiany syndyka na wniosek upadłego. Może to nastąpić przez podjęcie uchwały zwykłą większością głosów. Zarówno w postępowaniu restrukturyzacyjnym do zmiany nadzorcy lub zarządcy dochodzi na skutek podjęcia uchwały przez radę wierzycieli. W wyniku istnienia takich możliwości syndyk, nadzorca czy zarządca zabiegają o współpracę z radą wierzycieli, aby nie narazić się na uchwałę rady wierzycieli dotycząca ich zmiany.
Ważną zmiana jest wprowadzenie obowiązku przyjęcia przez radę wierzycieli regulaminu. Członkowie rady mogą dowolnie określać sposób swojego działania i dostosowywać go do indywidualnych możliwości, należy uważać jedynie by postanowienia regulaminu nie były sprzeczne z obecnie obowiązującymi przepisami prawa. Znowelizowana ustawa przewiduje również możliwość podejmowania uchwał poza posiedzeniami rady wierzycieli, jeśli taką możliwość została przewidziana przez uchwalony regulamin.
Poczytaj też o restrukturyzacyjnym postępowaniu układowym >>
Podsumowując nowelizacja ustawy umożliwiła radzie wierzycieli realny wpływ na ustanowienie rady reprezentującej interesy wszystkich wierzycieli poprzez zobowiązanie sędziego – komisarza do powołania rady na wniosek. Rada wzmocniła też swoją pozycję poprzez posiadanie wpływu na wybór składu osobowego rady czy dokonywania w nim zmian. Obecnie przyjęte rozwiązania, mają wpływ na rzetelny udział wierzycieli w prowadzonych postępowaniach upadłościowych i restrukturyzacyjnych, które są w gruncie rzeczy prowadzone właśnie w ich interesie.
***
Zdjęcie: rawpixel