Czynności syndyka to wszelkie czynności podejmowane w postępowaniu upadłościowym, do których jest on uprawniony. Podzielić je możemy na czynności związane z zarządem majątkiem wchodzącym w skład masy upadłościowej oraz czynności porządkowe.
Czynności związane z zarządem majątkiem:
- zarząd majątkiem upadłego konsumenta
Z dniem ogłoszenia upadłości majątek upadłego staje się masą upadłości. Wówczas upadły traci prawo zarządu, a także możliwość korzystania i rozporządzania takim majątkiem. Rolą syndyka jest niezwłoczne objęcie majątku upadłego, zarządzanie nim i zabezpieczenie przed uszkodzeniem. Następnym krokiem jest przejście do likwidacji majątku. Istotne jest dokonanie podziału na majątek służący zaspokojeniu wierzycieli i na majątek niewchodzący w skład masy upadłości.
Upadły zobowiązany jest wydać cały swój majątek syndykowi. Czasami mają miejsce sytuacje, w których upadły uchyla się od tego obowiązku. Wówczas syndyk zwraca się do komornika właściwego wg miejsca położenia majątku z wnioskiem o wprowadzenie go w posiadanie majątku upadłego. Przy przejęciu majątku upadłego należy jednak pamiętać o pozostawieniu mu pewnych przedmiotów dla zachowania minimum egzystencji.
Poczytaj o restrukturyzacji zamiast upadłości >>
Kolejną czynnością jest zajęcie wynagrodzenia za pracę upadłego. W tej kwestii również istnieją pewne ograniczenia, zawarte są one w przepisach kodeksu pracy. Zgodnie z nimi potrąceniu podlegają m.in. sumy egzekwowane na mocy tytułów wykonawczych na pokrycie należności innych niż świadczenia alimentacyjne. Potrącenia nie mogą w sumie przekraczać połowy wynagrodzenia. Wolna od potrąceń jest natomiast kwota wynagrodzenia w wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę. Zadaniem syndyka jest poinformowanie pracodawcy upadłego o ogłoszonej upadłości oraz wezwanie do dokonywania ustalonych potrąceń na wskazany rachunek bankowy.
2. zabezpieczenie majątku
Syndyk ma obowiązek zabezpieczyć majątek wchodzący w skład masy upadłości tak, aby utrzymać go w stanie niepogorszonym aż do momentu przystąpienia do likwidacji majątku. Zabezpieczenie może przyjmować różne formy takie jak np. zawarcie umowy ubezpieczenia lub zawarcie umowy zlecenia dotyczącej ochrony mienia.
3. likwidacja majątku upadłego
Syndyk powinien dokonać likwidacji majątku w sposób pozwalający na uzyskanie jak największych środków finansowych. Zanim do tego dojdzie konieczne jest sporządzenie spisu inwentarza wraz z planem likwidacyjnym i przedłożenie go sędziemu-komisarzowi w terminie 30 dni. W planie likwidacyjnym powinny znaleźć się propozycje dotyczące sprzedaży składników upadłego majątku, termin ich sprzedaży oraz zestawienie wydatków. Oprócz tego syndyk zobowiązany jest do sporządzania przynajmniej raz na trzy miesiące sprawozdań ze swoich czynności.
Czynności porządkowe:
- ujawnienie ogłoszenia upadłości w księdze wieczystej oraz innych rejestrach zgodnie z art. 175 p.u,
- zawiadomienie o ogłoszeniu upadłości znanych wierzycieli oraz komornika wg ogólnej właściwości zgodnie z art. 176 p.u.,
- zawiadomienie o ogłoszeniu upadłości właściwych placówek pocztowych, banków, innych instytucji finansowych oraz przedsiębiorstw przewozowych i domów składowych zgodnie z art. 176 ust. 2 p.u.
Czynności syndyka związane z wszczęciem postępowań sądowych oraz zakończeniem postępowań wszczętych przed ogłoszeniem upadłości
Obowiązkiem syndyka jest analiza czynności prawnych, które upadły dokonywał w ciągu ostatniego roku przed ogłoszeniem upadłości. Ma to na celu rozważenie, czy istnieją przesłanki określone w przepisach ustawy prawo upadłościowe dotyczące bezskuteczności czynności prawnych oraz w przepisach zawartych w kodeksie cywilnym dotyczących czynności prawnych zdziałanych z pokrzywdzeniem wierzycieli.
Oprócz tego syndyk zobowiązany jest poinformować sądy, przed którymi prowadzone są przeciwko upadłemu postępowania sądowe i wnioskować o ich zawieszenie z uwagi na ogłoszoną upadłość.
Czynności syndyka związane z umorzeniem postępowania upadłościowego
Syndyk jest uprawniony do złożenia wniosku o umorzenie postępowania. Zgodnie z art. 49110 p.u. istnieją dwie przesłanki umożliwiające umorzenie postępowania. Pierwsza z nich związana jest z bezczynnością upadłego, która ma miejsce wówczas, gdy upadły nie wyda całego majątku syndykowi bądź nie wykonuje innych ciążących na nim obowiązków. Druga z przesłanek zachodzi, gdy podstawa do oddalenia wniosku ujawniła się po ogłoszeniu upadłości.
Poczytaj o upadłości byłego przedsiębiorcy >>
Obowiązkiem syndyka jest informowanie sędziego-komisarza o wyżej wymienionych sytuacjach, a oprócz tego o takich faktach jak: umyślne niedbalstwo przy doprowadzeniu przez upadłego do swojej niewypłacalności, uprzednie prowadzenie wobec upadłego postępowania upadłościowego czy podanie nieprawdziwych lub niezupełnych danych we wniosku o ogłoszenie upadłości. W takich przypadkach sędzia-komisarz może zlecić syndykowi złożenie właściwego wniosku do sądu upadłościowego.
Czynności syndyka związane z likwidacją masy upadłościowej
Likwidacja majątku w postępowaniu konsumenckim odbywa się na zasadach analogicznych do postępowania upadłościowego przedsiębiorcy.
Sprzedając nieruchomość syndyk powinien wskazać biegłego, który dokona opisu i oszacowania jej wartości. Następnie powinien obwieścić o sporządzeniu wyceny i opisu, a także poinformować o możliwości składania zarzutów na dokonane oszacowanie. Sprzedaż powinna odbyć się na zasadach zatwierdzonych przez sędziego-komisarza (dotyczy to zarówno nieruchomości jak i ruchomości oraz wierzytelności). W przypadku niewielkiej wartości nieruchomości możliwe jest wystosowanie wniosku przez syndyka do sędziego-komisarza o wydanie zezwolenia na sprzedaż z wolnej ręki.
Czynności syndyka związane z ustalaniem przez sąd planu spłaty wierzycieli przez upadłego
Gdy plan podziału jest już gotowy sąd ustala plan spłaty wierzycieli (art. 49114 ust. 1). Natomiast w przypadku braku majątku umarza zobowiązania upadłego (art. 49116 p.u.). Warto nadmienić, iż w takiej sytuacji dotychczasowymi kosztami postępowania sąd obciąża Skarb Państwa. Zadaniem syndyka jest złożenie do akt sprawy pisma, które stanowi dla sądu podstawę do ustalenia planu spłaty. Wynika to z faktu, iż syndyk zna najlepiej sytuację upadłego. Na opinię syndyka składa się opis stanu prowadzonego postępowania oraz ocena sytuacji majątkowej dłużnika.
Przy ustalaniu plany spłaty ważne jest, aby opierać się nie na aktualnych zarobkach upadłego, lecz na jego możliwościach zarobkowych. Opinia syndyka może mieć także wpływ na to, czy decyzja w sprawie ustalenia planu spłaty odbędzie się na posiedzeniu jawnym czy na posiedzeniu niejawnym.
Poczytaj o czynnościach syndyka w postępowaniu upadłościowym konsumenta >>